In zijn speelfilmdebuut THX 1138 schetst regisseur George Lucas op geraffineerde wijze een Orwelliaans toekomstbeeld dat mijlenver ligt van dat in het oppervlakkige Star Wars. Het decor is een autonome, geïsoleerde stad die zich het treffendst laat vergelijken met een Big Brother-achtige politiestaat. Hierin zijn individuen vermalen tot eenheidsworst. Zo hebben allen een kaal hoofd en draagt een ieder een kille code in plaats van een naam.
In een klimaat van angst en (geestelijke) onderdrukking zijn consumptie en arbeidsproductiviteit de enige waarden die er hoog in het vaandel staan. Om de massa in de pas te laten lopen is een ieder verplicht gedrogeerd en belijdt men collectief een high tech religie, waarbij de biecht wordt opgeslagen in computersystemen. In controlekamers worden subversieve elementen gesignaleerd en onttrokken aan de samenleving middels een cybernetische Gestapo. THX 1138 is zo´n subversief element. Op een gegeven moment besluit hij zijn drugs niet in te nemen en ontwikkelt hij gevoelens voor zijn kamergenoot LUH 3417, met wie hij de liefde bedrijft. In verwarde toestand wordt hij wegens de misdaden pervers gedrag en drugsontwijking opgesloten in een witte, ogenschijnlijk eindeloze ruimte. Samen met een medegedetineerde en een hologram dat een bewustzijn heeft gecrëeerd, beraamt THX 1138 een ontsnapping. De hardnekkige cybernetische agenten, die THX 1138 ironisch genoeg zelf fabriceerde, zijn vastbesloten hem in de stad te houden...
Ik zou een epistel kunnen typen met een uiteenrafeling van de existentialistiche en ethische vraagstukken die geponeerd worden in deze film, maar die pretentieuze ambitie heb ik niet. Feit is dat THX 1138 fascinerend materiaal is en mijns inziens niet zo heel ver afstaat van de huidige inrichting van de maatschappij. Het is echter niet slechts op inhoudelijk vlak dat de prent weet te boeien. Ook visueel en auditief (Walter Murch) is er spectaculair werk afgeleverd, terwijl het acteerwerk, van met name Robert Duvall, krachtig is te noemen. Wat mij betreft is THX 1138 een klassieker in het genre science fiction en een absolute aanrader voor de liefhebber van de intelligentere cinema.