Ik weet nog dat voor het eerst een Bruce Lee film in première ging in Nederland. Die film was Fist of Fury, de Nederlandse titel was Een Vuistvol Karate. Vrijwel niemand kende in die dagen het verschil tussen karate en kung fu.

Bruce is in Fist of Fury een specialist in martial arts genaamd Chen die terugkeert naar Shanghai na de dood van zijn ‘meester’, dat wil zeggen zijn leraar kung fu. Chen denkt dat de meester is vermoord en dat blijkt ook zo te zijn. Zoals gewoonlijk in dit soort films zijn de Japanners de schurken (een van hen heeft een alleraardigst Hitler-snorretje!) en Chen neemt op uiterst hardhandige wijze wraak.

Vrijwel iedereen zal de film bekijken omwille van de sublieme gevechtstaferelen. Met name het slot, waarin Lee de Japanse sportschool binnendringt en in een reeks gevechten brandhout maakt van zijn tegenstanders, is van een ziedende  schoonheid. Maar in Lee’s thuishaven Hong Kong werd de film vooral geprezen omwille van zijn historische achtergrond: de handeling is geplaatst aan het begin de Twintigste Eeuw, in de zogenaamde Internationale Nederzetting van Shanghai, een zakenwijk onder buitenlands bestuur, waarin Chinezen tweederangs burger waren.

Er zijn twee scènes die rechtsreeks verwijzen naar deze historische realiteit. In de eerste plaats de scène waarin Lee de toegang tot een park wordt geweigerd, tenzij hij voor hondje wil spelen: het HuangPu Park was inderdaad verboden voor Chinezen (1) en verder de scène waarin Lee een bord met het opschrift ‘Zieke man van Azië’ terugbrengt naar de Japanse sportschool: dit was een Japanse scheldnaam voor China. Ook de sportschool en de (vermoorde) leraar Yuanjia Huo zijn historisch (2), al berusten de meeste gegevens in de film op speculatie of pure fantasie.

Fist of Fury was Lee’s tweede martial arts film, na The Big Boss uit 1971, en volgens sommigen zijn beste. De regie was in handen van Lo Wei, die ook Lee’s debuutfilm had geregisseerd, maar Lee was zelf verantwoordelijk voor de choreografie van de vechtscènes. Hij koos ook zelf zijn tegenstanders: Robert Baker, die de Russische vechter Petrov speelt, was een persoonlijke vriend en expert in de door Lee ontwikkelde stijl Jeet Kun Doo. Jackie Chan was een van de stuntmannen. Het middendeel , met onder meer een lang gesprek van Lee met zijn vriendin, is nogal langdradig, en sommige scènes zijn erg luidruchtig, met acteurs die op hoge toon door elkaar heen kakelen, maar dat hoort bij dit soort films. Ook de kitscherige decors dragen op een of andere manier bij tot de juiste sfeer. En de snoeiharde vechtscènes zijn nooit overtroffen. Wie nog nooit een film met Bruce Lee heeft gezien, raad ik aan deze lacune in zijn ontwikkeling zo snel mogelijk op te vullen.

(1)    Zie onderste afbeelding links

(2)    Zijn levensverhaal werd verfilmd in Fearless (2006), hierin wordt hij gespeeld door Jet Li, maar ook die film heet weinig waarheidsgetrouw te zijn.