De Laatste Dagen van Emma BlankHet zojuist (September 2009) op het festival van Venetië bekroonde De Laatste Dagen van Emma Blank is alweer de zevende speelfilm van de eigenzinnige theatermaker en filmregisseur Alex van Warmerdam. De wereld die Van Warmerdam schetst, lijkt op het eerste gezicht vaak normaal, maar de normaliteit is erg broos en verbergt een absurde wereld waar niets zeker is, en niemand is wie (of zelfs wat) hij lijkt te zijn. De dialogen zijn hoekig, doelbewust onnatuurlijk, de sfeer wrang en gespannen, de cameravoering daarentegen rustig. In sommige films heb je de indruk dat de camera min of meer een toevallige aanwezige is, een getuige die even stilstaat bij een vreemde situatie.
De films van Van Warmerdam gaan vaak over gesloten gemeenschappen die ogenschijnlijk in harmonie samenleven. Zo ook De Laatste dagen van Emma Blank. De vrouw uit de titel is dodelijk ziek en zal nog voor de winter sterven. De dame is rijk, woont in een groot, zwart geschilderd huis aan de voet van de duinen, en eist dat zij goed wordt verzorgd door haar personeel: de butler Haneveld, de kokkin Bella, Gonnie de dienstmeid en Meier de knecht. De vreemdste aanwezige is de hond (de hond ja) Theo, gespeeld door Van Warmerdam himself, in hemdsmouwen en met zonnebril. De onderlinge verhoudingen zijn ingewikkeld: Haneveld is ook de vader van Gonnie, die vrijt met Meier, die weer de zoon is van Bella, die seksuele diensten verleent aan Haneveld, die soms door Emma Blank wordt gevraagd om bij haar in bed te komen liggen. Samen hebben Haneveld en Emma trouwens een dochter, inderdaad: Gonnie.
De wankele harmonie wordt verstoord door een simpel voorval: de knecht Meier vindt een kano en weigert die terug te brengen, hoewel iedereen dat van hem eist. Gonnie ontmoet op een uitstapje een jongen op wie ze verliefd wordt en wil daardoor niet meer slapen met Meier, die zich gefrustreerd gaat bezighouden met zijn kano. De ontdekking dat hij de kano niet heeft teruggebracht, leidt tot een ommekeer: de hond Theo verandert in de broer van Emma, en vernietigt de kano. Er ontstaat een sfeer van dreiging en al snel volgt de grote klap: Emma onthult dat haar geld op is. Plots zijn de bedienden het wachten op haar dood moe … De films van Van Warmerdam hebben iets van de sardonische speelsheid van Tati vermengd met de burleske wreedheid van Buñuel. Gezien zijn voorbeelden (Tati is Frans, Buñuel Spaans) en zijn bizarre vormgeving is het niet vreemd dat hij in het buitenland populairder is dan in Nederland. De Laatste dagen van Emma Blank is niet de allerbeste film in Van Warmerdams oeuvre; hij mist een strakke spanningsboog (de ontwikkelingen lijken soms iets te willekeurig) en de acteerprestaties wisselen een beetje: met name Annet Malherbe en de Vlaamse acteur Gene Bervoets zijn geweldig, maar de jongere acteurs, met name Van de Wijdeven, hebben soms wat moeite met de ongewone dialogen. Niettemin is het alweer een hoogst vermakelijke zwarte komedie die fans zeker zal bevallen: ik heb me er kostelijk mee vermaakt.
Aanraders in overeenkomstige genres, volgens Boobytrap: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
    |
 |
|
|
|
Terug naar vorige pagina | Naar filmoverzicht |
