Fantômas is een personage uit de Franse feuilletonliteratuur, vervolgverhalen die in wekelijkse of maandelijkse afleveringen werden gepubliceerd. Hij is een gemaskerde wiens identiteit steeds geheim blijft, een soort Batman dus, met dit verschil dat hij aan de verkeerde kant van de wet actief is. Reeds in de stomme periode werden er over het personage films gedraaid, maar de wereld kent hem het best van de drie komedies van André Hunebelle, met Jean Marais in een dubbelrol als Fantômas en de journalist Fandor, en Louis de Funès als commissaris Juve, die onophoudelijk jacht op hem maakt.

Frankrijk wordt geteisterd door een juwelendief die zich Fantômas noemt ; hij is niet alleen een meester-dief, maar ook een meester-illusionist, die dankzij een uitvinding – realistische gezichtsmaskers – de gedaante kan aannemen van wie hij maar wil. Op die manier weet hij de journalist Fandor en commissaris Juve, die beiden jacht op hem maken, telkens in de luren te leggen. Zozeer zelfs, dat beiden op een gegeven moment voor de echte fantômas worden aangezien.

Toen De Funès de rol van Juve kreeg aangeboden, zat zijn carrière op dood spoor. Hij was vijftig, en hoewel hij een bekend acteur was in Frankrijk, had hij de grote doorbraak nooit kunnen forceren. Die kwam ten tijde van Fantômas, maar niet met deze film, maar met Le Gendarme de Saint-Tropez, in hetzelfde jaar gedraaid. Fantômas wordt gespeeld door Jean Marais, een leeftijdsgenoot van De Funès, en als acteur reeds op zijn retour. Marais had naam gemaakt in het theater en (dankzij zijn charme en atletische gestalte) in swashbucklers (cape & degen-films), als een soort Franse tegenhanger van Errol Flynn. Zoals gezegd kan Fantômas eenieders gedaante aannemen. Dat is geen punt als hij de gedaante van de journalist Fandor aanneemt – beiden personages worden immers door dezelfde acteur gespeeld. Maar als hij wil verschijnen als commissaris Juve, wordt het lastiger. De Funès was een klein opdondertje, terwijl Marais het postuur van een Anton Geesink had. Alleen special effects konden helpen, maar die techniek stond nog in de kinderschoenen en De Funès ziet er daardoor in één scène uit als een weerwolf (zie bovenste poster).

Fantômas wordt hier en daar het Franse antwoord op James Bond genoemd, en er zijn inderdaad enkele Bond-achtige scènes (achtervolgingen, knokpartijen), maar de sfeer en de inhoud staan veel dichter bij The Pink Panther, met De Funès als klungelige speurneus à la Clouseau. Dankzij de kitscherige decors en nogal bezopen inhoud, moest ik ook vaak denken aan de serie The Avengers (De Wrekers) met Patrick MacNee en Diana Rigg.