Lebanon

Soms werkt de faam die een film vooruitsnelt averechts. Lebanon  van de Israëlische regisseur Samuel Maoz won de hoofdprijs op het prestigieuze filmfestival van Venetië en werd alom door critici bejubeld. De film kan de hooggespannen verwachtingen helaas niet waarmaken. Toch blijft Lebanon een bijzondere filmervaring.

De film is gesitueerd tijdens de Libanese veldtocht van het Israëlische leger in 1982. We volgen vier jonge soldaten, inzittenden van een tank: de chauffeur, de lader, de schutter en de boordcommandant. De soldaten hebben geen oorlogservaring en er loopt van alles fout: bij de eerste aanval aarzelt de boordschutter om de trekker over te halen, waardoor er een slachtoffer valt onder de eigen infanteristen. Kort daarop vuurt hij te snel, waardoor de truck van een onschuldige kippenboer in een vuurzee wordt omgetoverd. Als de groep een gevangene maakt, blijkt deze de Syrische nationaliteit te hebben: de soldaten zijn in een wespennest beland: buitenlandse huurlingen vechten in de sector zij aan zij met Libanese moslims tegen zogenaamde falangisten, Libanese christenen die de zijde van Israël hebben gekozen, en van plan zijn een bloedbad aan te richten.

We bezien de gebeurtenissen in Lebanon grotendeels vanuit het gezichtspunt van de vier soldaten, dus vanuit de tank, waarbij de periscoop van de tank als ‘cameraoog’ fungeert. De openingsscène is echter geschoten in de open lucht, en wel een gigantisch veld met zonnebloemen in volle bloei. Die zonnebloemen keren terug in de slotscène, als de chauffeur eindelijk de klep van de tank opent, en zijn hoofd naar buiten steekt.

Schrijver en regisseur Samuel Maoz vocht zelf als twintigjarige rekruut in de Libanese oorlog, en Lebanon is grotendeels op zijn herinneringen gebaseerd. Hoewel er enkele (gruwelijk realistisch gefilmde) gevechtshandelingen worden getoond, is Lebanon door de situering in een benauwde tank toch vooral een intimistische speelfilm, die zich in de eerste plaats richt zich op het effect dat een oorlogssituatie heeft op de menselijke psyche. De één stort in en trekt zich terug in een passief isolement, de ander wordt een koele oorlogsmachine, een derde blijft naar omstandigheden kalm en probeert zijn menselijkheid te bewaren …

Sommige aspecten van de film werken beter dan andere. De claustrofobische werking van de afgesloten ruimte (de tank biedt bescherming, maar is ook een gevangenis) is haast volmaakt: je proeft de benauwdheid en de doodsangst van de soldaten, die vrezen dat ze als ratten in de val zitten. De via de periscoop waargenomen beelden van de oorlog zijn aangrijpend en volkomen geloofwaardig. Dramatisch is het script echter minder goed uitgewerkt: de onderlinge verhoudingen zijn clichématig en de ontwikkelingen voorspelbaar: je begrijpt onmiddellijk wie zich zal herpakken, en wie uiteindelijk ineen zal storten. Het acteerwerk valt tegen, al zorgt de ervaren acteur Ashraf Barhom voor een vonk met een griezelig geloofwaardige vertolking als sadistische falangist die de Syrische gevangene komt bedreigen.

Het optreden van Barhom is een duidelijke verwijzing naar de slachtpartijen van Sabra en Shatila, waaraan de oorlog van ’82 zijn bekendheid dankt. Er wordt verder niet op deze gebeurtenissen ingezoomd.  Lebanon is een beklemmende kijkervaring, maar is tegelijkertijd een film met de nodige tekortkomingen. Wie afgaat op de enorme faam die de film in korte tijd heeft opgebouwd zal wellicht teleurgesteld worden. Wie hem echter zonder al te hoge verwachtingen bekijkt, zal aangenaam worden verrast. 

Aanraders in overeenkomstige genres, volgens Boobytrap:
- Pohwasogeuro (71 Into the Fire) (oorlog / drama : 7.5)
- Gettysburg (oorlog / drama : 7.5)
- De Overval (oorlog / drama : 7.5)
- Commandos (oorlog / drama : 7)
- Passchendaele (oorlog / drama : 7)

Hoe beoordeelt Boobytrap categorie oorlog eigenlijk? 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Hoe beoordeelt Boobytrap categorie drama eigenlijk? 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10