Taxi DriverIn Taxi Driver is Robert de Niro Travis Bickle, een Vietnamveteraan met een slaapprobleem. Daarom zoekt hij een baantje met onmogelijk lange werkuren. Als we hem voor het eerst zien, tijdens een sollicitatiegesprek bij een taxibedrijf, begrijpen we onmiddellijk dat er een steekje los zit bij de jongeman: "Education?" "Some, here and there." En: "How's your driving record. Clean?" "It's clean, real clean, like my conscience." Travis Bickle heeft een rein geweten, en denkt dat hij op dat vlak zo ongeveer de enige is. Merk op hoe hij de nachtelijke stad beschrijft: "All the animals come out at night - whores, skunk pussies, buggers, queens, fairies, dopers, junkies, sick, venal. Someday a real rain will come and wash all this scum off the streets." Taxi Driver geldt tegenwoordig als misschien wel de beste film van de jaren zeventig, maar toen hij in de bioscopen kwam, reageerde de filmkritiek verdeeld. Sommigen spraken van een meesterwerk, anderen van een weerzinwekkende afdaling in de onderbuik van een grote stad. In Cannes werd de film bekroond met de Gouden Palm, maar bij de Oscaruitreiking werd hij over het hoofd gezien. Martin Scorsese ontving niet eens een nominatie, de Oscar voor beste film ging naar ... Rocky. De film doet onwillekeurig denken aan de schietincidenten in de VS, die vrijwel dagelijks in het nieuws komen. De dader is vaak een eenzame jongeman, die zich niet begrepen voelt en iets aan de rotzooi wil doen. Het lijkt alsof regisseur Scorscese en zijn scenarist Paul Schrader in de toekomst hebben gekeken. Travis identificeert zich met twee personen: Betsy, een jonge vrouw die hij aantrekkelijk vindt, en Iris, een twaalfjarig hoertje, voor wie hij zich verantwoordelijk voelt. Betsy voert campagne voor de presidentskandidaat Palantine, en aangezien Travis denkt dat Betsy en hij soul mates zijn, denkt hij dat Palantine uit het goede hout gesneden is, dat wil zeggen: een man die de stad wil schoonvegen. Als hij door Betsy wordt afgewezen, en vervolgens ontdekt waar de man werkelijk voor staat, besluit hij hem te vermoorden. Hij heeft inmiddels vier pistolen en een junglemes gekocht, en oefent avond aan avond voor de spiegel op het snel trekken van zijn wapens: "You talkin' to me? You talkin' to me? Then who the hell else are you talking... you talking to me? Well I'm the only one here. Who the fuck do you think you're talking to?" Een deel van het geld dat hij heeft verdiend, wil hij aan Iris schenken, zodat ze kan terugkeren naar haar ouders. Maar een veiligheidsagent met wie hij ooit heeft gesproken, herkent hem, en Travis slaat op de vlucht ... En op hol ... In een waanzinnige onderneming, probeert hij de hoerenkast schoon te vegen waarin Iris avond na avond voor geld de liefde bedrijft. Drie personen komen om het leven bij het dolle vuurgevecht, hijzelf overleeft de slachting ternauwernood. Iris zit naast hem, schreeuwend, totaal van de kaart. Het meeste commentaar kwam op de zogenaamde coda, de scène na het slot, waarin een genezen Travis Bickle blijkt te zijn uitgegroeid tot een volksheld. Hij leest een brief voor van de ouders van Iris, waarin deze hem bedanken voor wat hij voor Iris heeft gedaan. Het gaat goed met haar, en ze gaat weer naar school. Scenarist Paul Schrader interpreteerde Taxi Driver zelf als een fase van bewustzijnsvernauwing, waarbij een persoon niet goed weet of hij wakker is of slaapt; de belangrijkste literaire inspiratiebron was Aantekeningen uit het Ondergrondse van de Russische auteur Dostojevski, over een man die de Westerse cultuur analyseert (en als goddeloos verwerpt). Het slot doet ook denken aan The Man who shot Liberty Valence, een film van John Ford (en één van Scorsese's favoriete regisseurs), waarin iemand een laffe daad verricht, die echter een positieve gevolgen heeft voor de samenleving. De opbouw van de film is ongeëvenaard. Vanaf het allereerste moment voert Taxi Driver onherroepelijk naar de gruwelijke climax in de hoerenkast. Deze scène is na meer dan dertig jaar nog altijd even schokkend. De haast laconieke, jazzy score van Bernard Hermann vormt een perfecte contrapunt voor de claustrofobische handeling. Diverse scènes, zoals die met De Niro voor de spiegel, behoren tot het collectieve geheugen van de mensheid. Film op het allerhoogste niveau.
Aanraders in overeenkomstige genres, volgens Boobytrap: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
Terug naar vorige pagina | Naar filmoverzicht |