ValkyrieVoor degenen die al de ophef rond deze film hebben gemist: Tom Cruise speelt hierin de historische Claus von Stauffenberg, de Wehrmacht-officier die een op het nippertje mislukte aanslag pleegde op het leven van Adolf Hitler. De meeste artikelen over Valkyrie gingen niet over de film maar over Tom Cruise, en dan met name zijn lidmaatschap van de Scientology kerk. In Duitsland, waar Scientology wordt beschouwd als een sekte, schoot dit in het verkeerde keelgat, vooral bij de nazaten van de verzetsheld. Ik zal het verder niet over de geloofsovertuiging van Cruise hebben. Er werd ook bezwaar gemaakt tegen zijn lengte en leeftijd: Cruise was zo’n tien centimeter kleiner, en zo’n tien jaar ouder dan het personage dat hij speelt. Ook over zijn lengte (1.70 meter) en leeftijd (45 jaar) zal ik het niet hebben.
De film begint met geallieerde luchtaanval op een Duits regiment tijdens de woestijnoorlog in Noord-Afrika. Hierbij verliest de jonge officier Von Stauffenberg zijn linkeroog, zijn rechterhand, en twee vingers van zijn linkerhand. Na zijn ontslag uit het ziekenhuis, sluit hij zich aan bij een groep officieren van de Wehrmacht die Hitler willen afzetten en een (voor Duitsland) gunstige vrede sluiten met de geallieerden. Twee elementen gaven voor Von Stauffenberg de doorslag om het vertrouwen in de Nazi-leiding op te zeggen: de Russische veldtocht, die hij als zinloos beschouwde, en de groeiende macht van de SS, die hij verantwoordelijk hield voor de uit de hand gelopen Jodenvervolgingen.
Tot twee keer toe wordt een aanslag op het laatste moment afgeblazen, maar op 20 juli 1944 is het dan eindelijk zover: de Nazi-top heeft een vergadering belegd in de Wolfsschanze, een streng bewaakte locatie in de buurt van Rastenburg, vlakbij de Pools-Russche grens. De bom ontploft, maar de vergadering was (in verband met de hitte) verplaatst van een bunker (waar de kracht van de explosie naar binnen zou zijn gericht) naar een houten barak, en Hitler overleeft de aanslag. In historisch opzicht is Valkyrie min of meer juist. Wellicht worden de samenzweerders iets te positief afgeschilderd: ze waren geen idealisten, ze waren daarentegen altijd trouwe volgelingen van het regime geweest, maar zagen in dat het fout liep, en dat Duitsland een zware tol zou moeten betalen voor sommige uitspattingen indien niet werd ingegrepen. De openingsscène, in Noord-Afrika, doet wat digitaal aan, maar verder is de technische afwerking dik in orde. Valkyrie is grotendeels geschoten op de ware historische locaties en ziet er vaak prachtig uit. Cruise speelt zijn rol met gepaste terughoudendheid, Von Stauffenberg was immers een zwijgzame, wat stijve persoonlijkheid; hij was echter ook stuurs en lastig in de omgang – veel medewerkers mochten hem niet zo erg – en Cruise probeert hem wat neutraler weg te zetten, waardoor het personage wat kleurloos wordt.
Twee andere personages worden beter uitgediept: Olbricht, Von Stauffenbergs angstige en weifelende medestander, en Fromm, een even charmante als doortrapte opportunist die van alles op de hoogte is, maar zich nergens mee wil bemoeien, totdat duidelijk is wie gaat winnen: de nazi-top of de muiters – en dan natuurlijk vooropstaat om de executies desnoods zelf uit te voeren. De voortreffelijke acteur Tom Wilkinson speelt hem met zoveel raffinement, dat je het ene moment zin hebt om hem een schop te verkopen, terwijl je hem het volgende ogenblik bijna sympathiek gaat vinden. Onze eigen Carice van Houten speelt Mrs. Cruise, pardon: Frau Von Stauffenberg. Ze is even charmant als altijd, maar haar rol stelt niet veel voor.
Aanraders in overeenkomstige genres, volgens Boobytrap: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
   |
 |
|
|
|
Terug naar vorige pagina | Naar filmoverzicht |
