Soeur Sourire

België is een vreemd landje. Het is een van de kleinste van Europa, maar heeft drie officiële landstalen, twee landelijke gewesten (uiteraard het ene Waals, het andere Vlaams), tien provincies (vijf Waalse, vijf Vlaamse), en een apart Hoofdstedelijk Gewest dat tot geen enkele provincie behoort. Er zijn zes verschillende parlementen en zes verschillende regeringen, de bekendste Belg is een stripfiguur en de grootste Belgische hit werd geschreven en vertolkt door een non. Een non ja, een kloosterzuster, als artieste bekend als Soeur Sourire, Zuster Glimlach.

De Glimlachende Zuster werd geboren als Jeannine Deckers in het plaatsje Wavre (Waver, alles heeft in België ook twee namen), nabij Brussel, en was een Dominicaanse kloosterlinge die binnen de kloostermuren vaak liedjes zong, waarbij ze zichzelf begeleidde op gitaar. Uiteindelijk mocht zij een aantal nummers in de studio opnemen. Eén daarvan, Dominique, werd op single uitgebracht. Het werd eerst een hit in België, daarna in Frankrijk en vervolgens in de gehele wereld. In 1963 voerde Zuster Glimlach vier weken achtereen de Amerikaanse hitparade  aan, voor The Beatles en The Rolling Stones. Er werden wereldwijd 3 miljoen exemplaren van het nummer verkocht. In 1966 werd er een zwaar geromantiseerde film over haar leven gedraaid, The Singing Nun, met Debbie Reynolds in de titelrol.  Het afgelopen jaar deed de Vlaamse regisseur Stijn Coninx het nog eens dunnetjes over. Zijn film heet kortweg Soeur Sourire.

In tegenstelling tot Hollywood, ging Coninx niet geheel voorbij aan de schaduwkanten van Jeannine Deckers (al kreeg hij ook hij het verwijt haar leven te braaf te hebben weergegeven). Het leven van de glimlachende zuster, ging namelijk niet over rozen. Ze lag voortdurend overhoop met de kerk (ze was een voorstander van geboortebeperking) en de Belgische fiscus (die belasting wilde innen over geld dat ze nooit had ontvangen; de opbrengst van de hit ging naar het klooster), kon haar eigen lesbische geaardheid maar moeilijk aanvaarden, raakte uiteindelijk verslaafd aan alcohol en pillen, en pleegde op 51-jarige leeftijd zelfmoord, samen met haar minnares.

Die elementen zitten allemaal in de film, maar ze worden slechts in het voorbijgaan aangestipt. Met name het laatste deel van de film, met haar financiële ondergang en geestelijke aftakeling, is wat gladjes weergegeven. Je krijgt haast de indruk dat de zuster en haar vriendin in een opwelling een einde aan hun leven maakten, maar zij zaten financieel compleet aan de grond en konden geen kant meer uit. Zelfs een nieuwe versie, begin jaren tachtig, van Dominique mocht niet baten: de plaat flopte, en Soeur Sourire werd alom uitgelachen. De reden hiervoor was dat het refrein, Dominique, nique, nique, anno jaren tachtig een dubbelzinnigheid bevatte die de glimlachende zuster ontging.: nique is de gebiedende wijs van het Arabische werkwoord naaqa, dat ‘neuken’ betekent, en dat in tussentijd via de Noord-Afrikaanse immigranten tot de Franse jongerentaal was gaan behoren (er wordt in de film een onhandige toespeling op gemaakt).

Regisseur Coninx werd op slag beroemd met Daens, een biopic over de revolutionaire priester, die hem een Oscarnominatie plus een adellijke titel (baron) opleverde. Daarna was hij zeer succesvol met enkele vehikels voor de komiek Urbanus. Sindsdien lust de Belgische filmkritiek hem niet meer en ook Soeur Sourire werd meedogenloos neergesabeld. Niet geheel terecht, de film is niet geweldig, maar zeker niet hopeloos slecht. De actrice Cecile de France (een Belgische ondanks haar naam) was volgens velen te knap om Soeur Sourire te spelen (dit klopt, vergelijk de foto’s links), maar er valt weinig op haar vertolking aan te merken. Ze zingt zelf, en ook dat doet ze heel aardig.

De wereldhit:

Soeur Sourire had weinig gevoel voor vreemde talen. Vlaams kreeg ze niet uit haar bek en haar Engels was vrijwel onverstaanbaar. Er werd wel een Engelstalige versie opgenomen, maar die werd bijna nooit gedraaid, ook niet in de VS. Dit was een voordeel: de song moet het hebben van het wijsje, het grappige refrein (Dominique, nique nique), en de engelachtige stemmetjes. De tekst is is een eenvoudige lofzang op de Heilige Domenicus:

Dominique, nique, nique,                         (Dominiek, nieke, nieke

s’en allait tout simplement                      Trok er eenvoudigweg op uit

Routier, pauvre et chantant                      Arm en zingend trekt hij rond

En tous chemins, en tous lieux,              Overal waar hij komt

Il ne parle que du bon Dieu                     Zingt hij enkel over de Goede God)

Aanraders in overeenkomstige genres, volgens Boobytrap:
- Taxi Driver (drama : 9)
- Wandafuru Raifu (After Life) (drama / fantasy : 8.5)
- Le Gamin au Vélo (drama : 8.5)
- I Wish (Kiseki) (drama : 8.5)
- Jean de Florette (drama : 8.5)

Hoe beoordeelt Boobytrap categorie drama eigenlijk? 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10