Het derde deel in de originele reeks rond de Apenplaneet, volgend op BENEATH, gevolgd door CONQUEST OF. Aan het slot van deel twee werd de planeet vernietigd door een kernexplosie, maar drie apen zijn aan de ramp ontsnapt, het echtpaar Cornelius en Zira, plus de geleerde Dr. Milo. Hun ruimteschip gaat in omgekeerde richting door het wormgat waardoor de mensen in de eerdere afleveringen naar de toekomst werden geslingerd. De apen komen dus uit in het verleden uit, Los Angeles anno 1973, toen de mensen nog baas waren op de planeet.
Het drietal wordt overgebracht naar een onderzoekscentrum, waar wordt ontdekt dat ze kunnen spreken en het vermogen om logisch te redeneren hebben ontwikkeld. De behandelende arts, Dr. Dixon, is de apen goedgezind, maar dan ontdekt de adviseur van de president, de natuurkundige Dr. Hasslein, waar de apen vandaan komen: uit een toekomst waarin de mensen tot slavernij zullen worden gebracht en de aarde zal worden vernietigd. Om die reden wil hij de apen doden, ook de pasgeboren baby waarvan Zira inmiddels is bevallen ...
Dit derde deel staat bekend als de beste van de vervolgfilms en steekt (bijna) het origineel naar de kroon. Het filosofisch getinte scenario zit intelligent in elkaar en de vertolkingen zijn sterk, met name die van Kim Hunter (als de apin Zira) en Eric Braeden (als de boze geleerde). De film is wel minder sterk gericht op satire en actie, twee vaste ingrediënten van de eerdere (en volgende) delen, het klinkt allemaal wat bespiegelend en pessimistisch (hoewel in de slotscène weer een vleugje hoop doorschemert).